آیا هزینه های نظامی رشد اقتصادی کشور را مختل کرده است؟
تاریخ انتشار: ۲۷ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۲۳۲۵۴
بررسی کارشناسی هزینه های نظامی ایران نشان می دهد افزایش یک درصدی شاخص هزینه نظامی موجب افزایش ۰.۷۹ درصدی رشد اقتصادی کشور شده است.
به گزارش ایران اکونومیست قرار گرفتن کشور ایران در منطقهای حساس و استراتژیک خاورمیانه، مواجه با تهدیدات امنیتی بعضی از کشورهای خارجی میباشد. بررسی میزان اهتمام کشورهای عضو محیط امنیتی به امور نظامی و میزان تهدید آفرینی آنها، مقدار اختصاص بودجه به بخش نظامی است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
آلمان و انگلستان ردیفهای هفتم و هشتم را در این رتبه بندی به خود اختصاص داده اند. رژیم اشغالگر صهیونیستی و ترکیه هم با اختلاف اندک و حدود ۲۰ میلیارد دلار در ردیفهای ۱۵ و ۱۶ جهانی قرار داشته اند. هزینههای نظامی پاکستان و جمهوری اسلامی ایران نیز به ترتیب ۱۱.۷ و ۹.۶ میلیارد دلار بوده است. در مراحل بعدی عراق با ۷.۷ میلیارد دلار، کویت ۷.۶ میلیارد دلار، اردن ۲ میلیارد دلار و قزاقستان ۱.۹ میلیارد دلار در این حوزه هزینه کرده اند. نمودار (۱) وضعیت همزمان هزینههای نظامی شش کشور محیط امنیتی پیرامونی جمهوری اسلامی درگیر در مناقشات سوریه و عراق را در ۲۰ سال اخیر نشان میدهد.
نمودار (۱): وضعیت همزمان هزینههای نظامی محیطهای امنیتی پیرامونی جمهوری اسلامی در فاصله سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹( میلیارد دلار برحسب دلار ثابت ۲۰۱۸)
همچنان که نمودار (۱) نشان میدهد در تمام این سالها کشورهای روسیه و عربستان سعودی با اختلاف زیاد نسبت به کشورهای محیط امنیتی پیرامونی جمهوری اسلامی ایران هزینه نظامی نزدیکی داشته اند. ترکیه و رژیم اشغالگر صهیونیستی نیز با اختلاف اندک نسبت به یکدیگر، همواره هزینههای نظامی بالاتری نسبت به جمهوری اسلامی داشته اند. هزینههای نظامی جمهوری اسلامی با وجود شرایط پیش آمده در خصوص فتنه داعش و تهدیدات منطقهای که مرزهایش را با احتمال بالا تهدید میکرده است، تغییر محسوسی نکرده است.
از طرفی هم شائبه سهم بالای مخارج نظامی از تولید ناخالص داخلی جمهوری اسلامی ایران و ادعای تأثیر منفی هزینههای انجام شده در بخش نظامی بر وضعیت اقتصاد کشور، ضرورت ایجاد کرد تا موضوع مقایسه میزان اختصاص بودجه به بخش نظامی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای محیط امنیتی پیرامونی و تأثیر مخارج نظامی بر متغیرهای کلان اقتصادی ایران، از جمله رشد اقتصادی از اهمیت خاصی برخوردار باشد. لذا در یک مقاله پژوهشی با طرح دو سوال به این موضوع پرداخته شد:
۱- آیا میزان هزینههای نظامی جمهوری اسلامی ایران در مقایسه با کشورهای محیط امنیتی پیرامونی آن بالاتر است؟ ۲- آیا هزینههای نظامی جمهوری اسلامی اثر منفی روی رشد اقتصادیاش گذاشته است؟
مقایسه متوسط بیست ساله شاخصهای: ۱- هزینههای نظامی (نمودار ۲)، ۲- سرانه هزینههای نظامی (نمودار ۳)، ۳- درصد هزینههای نظامی از تولید ناخالص داخلی (نمودار ۴)، ۴- درصد هزینههای نظامی از هزینههای دولتی (نمودار ۵) و ۵- هزینههای نظامی به کیلومتر مربع (نمودار ۶) جمهوری اسلامی ایران با کشورهای: آلمان، اردن، انگلستان، پاکستان، ترکیه، روسیه، عراق، عربستان، قزاقستان، کویت و رژیم اشغالگر صهیونیستی به عنوان کشورهای محیط امنیتی پیرامونی جمهوری اسلامی ایران
نمودار (۲): میانگین هزینههای نظامی محیطهای امنیتی پیرامونی جمهوری اسلامی در فاصله سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹( میلیارد دلار برحسب دلار ثابت ۲۰۱۸)
نمودار (۳): وضعیت سرانه هزینههای نظامی کشورهای محیط امنیتی پیرامونی جمهوری اسلامی ایران در فاصله سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹( دلار)
نمودار (۴): میانگین سهم هزینه های نظامی از تولید ناخالص داخلی کشورهای محیط امنیتی پیرامونی جمهوری اسلامی ایران در فاصله سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹( درصد)
نمودار (۵) سهم هزینه های نظامی از هزینههای دولتی کشورهای محیط امنیتی پیرامونی جمهوری اسلامی ایران در فاصله سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۹( درصد)
نمودار (۶): متوسط هزینههای نظامی به ازای هر کیلومتر مربع کشورهای محیط امنیتی پیرامونی جمهوری اسلامی ایران در فاصله سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹( دلار به کیلومتر مربع)
جدول (۱) رتبه کشورهای محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران را بر اساس پنج شاخص پیشگفته و همچنین رتبه بر اساس متوسط این شاخصها را در ۲۰ سال اخیر نشان میدهد.
کشور | هزینههای نظامی
| سرانه هزینههای نظامی
| درصد هزینههای نظامی از تولید ناخالص داخلی
| درصد هزینههای نظامی از هزینههای دولتی
| هزینههای نظامی به کیلومتر مربع
| رتبه بر اساس متوسط شاخصها |
عربستان سعودی | ۱ | ۲ | ۱ | ۱ | ۵ | ۱ |
رژیم اشغالگر صهیونیستی | ۵ | ۱ | ۲ | ۵ | ۱ | ۲ |
کویت | ۹ | ۳ | ۴ | ۶ | ۲ | ۳ |
انگلستان | ۲ | ۴ | ۱۰ | ۱۰ | ۳ | ۴ |
اردن | ۱۱ | ۸ | ۳ | ۳ | ۶ | ۵ |
روسیه | ۳ | ۶ | ۵ | ۷ | ۱۱ | ۶ |
آلمان | ۴ | ۵ | ۱۱ | ۱۲ | ۴ | ۷ |
پاکستان | ۸ | ۱۲ | ۶ | ۲ | ۹ | ۸ |
ترکیه | ۶ | ۷ | ۹ | ۸ | ۷ | ۹ |
جمهوری اسلامی ایران | ۷ | ۱۰ | ۸ | ۴ | ۱۰ | ۱۰ |
عراق | ۱۰ | ۹ | ۷ | ۹ | ۸ | ۱۱ |
قزاقستان | ۱۱ | ۱۱ | ۱۲ | ۱۱ | ۱۲ | ۱۲ |
جدول (۱): رتبه کشورهای محیط امنیتی پیرامونی جمهوری اسلامی ایران بر اساس پنج شاخص ارزیابی هزینههای نظامی و همچنین رتبه بر اساس متوسط این شاخصها در فاصله سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹
همچنان که جدول (۱) نشان میدهد عربستان سعودی رتبه اول متوسط شاخصهای پنجگانه سنجش هزینههای نظامی را به خود اختصاص داده است. رژیم اشغالگر صهیونیستی در رتبه دوم و کشورهای کویت، انگلستان، اردن، روسیه، آلمان به ترتیب در رتبههای سوم تا هفتم قرار دارند. پاکستان و ترکیه مشترکا در ردیف بعدی هستند.
جمهوری اسلامی ایران ردیف دهم را به خود اختصاص داده و کشورهای عراق و قزاقستان در ردیفهای آخر این سنجش قرار گرفته اند. لذا در پاسخ به سوال اول میتوان گفت: بررسی و تجزیه و تحلیل پنج شاخص وضعیت هزینههای نظامیهای ارائه شده نشان میدهد که هزینههای نظامی جمهوری اسلامی ایران طی حدود سه دهه اخیر به رغم تهدیدهای فراوان منطقهای و جهانی، در مقایسه با عمده کشورهای محیط راهبردی امنیتیاش که مشکلات امنیتی مشابه هم نداشته اند، کمتر بوده است.
در ادامه برای پاسخ به سوال دوم، تأثیر هزینههای نظامی روی رشد اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در فاصله سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۹ به روش تحلیل روش خود توضیح با وقفههای گسترده (ARDL) مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه حاصل از تخمین بلندمدت مدل برآورد شده توضیح داد که علاوه بر مثبت بودن این تأثیر در سالهای مورد مطالعه، افزایش یک درصدی شاخص هزینه نظامی افزایش قابل توجه ۰.۷۹ درصدی رشد اقتصادی جمهوری اسلامی را به دنبال داشته است. به عبارت دیگر، رشد هزینههای نظامی جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشور پرچمدار مقاومت، تأثیر منفی روی رشد اقتصادیاش نداشته است.
مجتبی ملکی شهریور، استادیار دانشکده مدیریت و برنامه ریزی راهبردی دانشگاه جامع امام حسین (ع)
منبع: خبرگزاری مهر برچسب ها: ایران ، روسیه ، سوریه ، پاکستان ، جمهوری اسلامی ایران ، جمهوری اسلامی ، سلاحمنبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: ایران روسیه سوریه پاکستان جمهوری اسلامی ایران جمهوری اسلامی سلاح هزینه های نظامی جمهوری اسلامی نظامی از تولید ناخالص داخلی نظامی جمهوری اسلامی ایران رژیم اشغالگر صهیونیستی درصد هزینه های نظامی عربستان سعودی کیلومتر مربع میلیارد دلار رشد اقتصادی نشان می دهد داشته اند شاخص ها بر اساس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۲۳۲۵۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
وزیر امور خارجه: امنیت خلیج فارس فقط با مشارکت کشورهای ساحلی تأمین میشود
«حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، خلیج فارس را «نامی جاودانه و میراثی جهانی» توصیف کرد و نوشت «در تاریخ ایران دهم اردیبهشت روزی است که یادآور از خودگذشتگیهای مردمانی دلاور که با مجاهدت خود، پایان اشغال و استعمار پرتغالی بر سواحل جنوبی را پس از سالها رقم زدند».
وزیر خارجه ایران در پیام خود به مناسبت «روز ملی خلیج فارس» نوشت: خلیجفارس پهنه بینظیر مواصلاتی میان اروپا، آفریقا، آسیای جنوبی و جنوب شرقی است و از نظر راهبردی، بخشی از یک نظام ارتباطی مهم جهانی است که اقیانوس اطلس، دریای مدیترانه، دریای سرخ و اقیانوس هند را در بر دارد. اهمیت خلیج فارس در ابعاد تاریخی، تمدنی، جغرافیایی، فرهنگی و از جهات گوناگون اقتصادی، سیاسی، حملونقل، انرژی و ژئوپلیتیک از توضیح و تکرار بینیاز است. به همین دلیل است که اهمیت این پهنه آبی در سراسر جهان بسیار قابل توجه است.
او با اشاره به اینکه «در نگاه و باور جمهوری اسلامی ایران، امنیت مقولهای پیچیده، متکثر، چند بعدی و تفکیک ناپذیر است که صرفاً با همکاری دست جمعی و از طریق تقویت پیوندها و ایجاد سازوکارهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی محقق خواهد شد»، نوشت: در همین راستا معتقدیم امنیت خلیج فارس فقط با مشارکت تمامی کشورهای ساحلی تامین خواهد شد و در این مسیر، استثناء و تجاهل نسبت به هیچ کدام از کشورها پذیرفته نیست و جمهوری اسلامی ایران در زمینه ارائه پیشنهاد و ابتکار در این حوزهها، همواره پیشقدم بوده است.
دیپلمات عالیرتبه ایران با بیان اینکه «جمهوری اسلامی ایران با توجه به ارزشها و پیوندهای مشترک با مردم منطقه همواره در کلیه زمینهها از پدیدههای زیست محیطی و گردشگری گرفته تا امنیت نظامی و روابط اقتصادی آماده همکاری و در اختیار قرار دادن ظرفیتها و مزیتهای خود در مسیر توسعه پایدار خلیج فارس بوده است»، تاکید کرد که ایران «با برخورداری از ظرفیتهای گسترده خدادادی و کسب پیشرفتهای گسترده در عرصههای مختلف، آمادگی دارد تا این دستاوردها را در خدمت به صلح، ثبات، توسعه و پیشرفت منطقه و ارزشهای مشترک دیرپای آن قرار دهد».
امیرعبداللهیان در ادامه نوشت: هرچند نام خلیج فارس با ایران و ایرانی عجین شده اما در عین حال خلیج فارس محملی برای همسایگان ابدی و خانهای برای همه ملتهای پیرامون آن است. از همین رو، دولت سیزدهم در راستای سیاست خارجی متوازن، دیپلماسی پویا و تعامل هوشمند و نصبالعین قرار دادن سه اصل عزت، حکمت و مصلحت، بازتعریف و بازتنظیم روابط با همسایگان را مد نظر قرار داد و نه در شعار بلکه در عمل نشان داد که مجدانه به دنبال تبدیل خلیج فارس به گرانیگاه سیاست همسایگی و صلح و ثبات در منطقه از راه تعامل و گفتگو بین دو ساحل این گستره آبی است.
وزیر خارجه ایران ویژگی مهمی که وجه شناسه امروز برای خلیجفارس است را «روحیه مبارزاتی ساحلنشینان سلحشور که اشغال و حضور بیگانگان را برنمیتابند» توصیف کرد و ادامه داد: بخش اعظم نابسامانیهای موجود در خلیج فارس به واسطه دخالت و حضور قدرتهای خارجی در منطقه بوده که درک سطحی، برداشتی نادرست و منفعت محور از تحولات آن دارند. دخالت و نقشآفرینی کشورهای فرامنطقهای نه تنها موجب ثبات و امنیت مردمان این دیار نشد، بلکه مسیر همکاریهای مسالمتآمیز را به مواجهه و واگرایی سوق داد.
او نوشت: در حالیکه آمریکا و غرب به دنبال فروش تسلیحات بیشتر و متنوعتر به کشورهای منطقه هستند، جمهوری اسلامی ایران با اتکاء به نفس، عقلانیت سیاسی، رفتار مسولانه و روابطی مودتآمیز به دنبال اتصال جنوب این پهنه تاریخی به آسیای میانه، قفقاز و دریای سیاه بوده تا منافع همه ملتهای منطقه را مورد توجه قرار دهد. ایران، به عنوان یک کنشگر بزرگ و توانمند، با تکیه بر ظرفیتهای عظیم خود و ایمان به توانمندیهای نهفته در خلیج فارس و داشتههای کشورهای این حوزه، برای کمک به پیشرفت و تعالی ملل مسلمان منطقه اطمینان کامل دارد. فراموش نکنیم ما با همه تمایزها و تفاوتهای فرهنگی، زبانی، نژادی، مذهبی و فکری قرنهاست در کنار یکدیگر زیست مشترک داشتهایم و به یقین برای نسلهای آینده نیز باید سرنوشتی مشترک توام با همزیستی مسالمتآمیز و همبستگی اجتماعی را به ودیعه بگذاریم.
امیرعبداللهیان همچنین نوشت: اینک با درک و مطالعه این تجربه، جمهوری اسلامی ایران بر آن است تا در مشورت و همکاری با همسایگان خود یک الگوی بومی برای ثبات و امنیت منطقه استراتژیک غرب آسیا را پیشنهاد کند. در این خصوص وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران آمادگی آن را دارد تا در همفکری و جلب نظرات سازنده مراکز مطالعاتی و اندیشمندان صاحب نام کشورهای منطقه، نگرش مفهومی مورد نظر را غنا بخشد.
وزیر خارجه ایران به حوادث غزه و حملات رژیم صهیونیستی به مردم این باریکه نیز اشاره کرد و نوشت: امروز در حالی نام جاودان خلیج فارس را گرامی میداریم که تحولات مهمی در اطراف ما به ویژه در شامات که ارتباط تاریخی با خلیج فارس دارد در جریان است. قطعا دفاع از فلسطین و فروکاستن از آتش افروزی رژیم صهیونیستی تاثیرات مثبتی در منطقه مهم و حساس خلیج فارس نیز خواهد داشت.
امیرعبداللهیان در پایان ابراز امیدواری کرد که «خلیج فارس همواره امن، با ثبات و پر رونق محیطی برای آرامش مردمان شمال و جنوب آن باشد».
منبع: خبرگزاری ایسنا